Een wandeling met Simone de Beauvoir door het hedendaagse Parijs

Vandaag neem ik jullie mee naar het quartier Latin, waar de Sorbonne, het Pantheon en de beroemde boekenwinkel Shakespeare & Company gevestigd zijn. Dit deel van de stad staat van oudsher bekend als studentenwijk, maar is al lange tijd behoorlijk upscale. Twee van de bekendste cafés van de stad zijn in het quartier Latin gevestigd. “Café de Flore” op de hoek van de Boulevard Saint Germain en Rue Saint-Benoit en, aan de overkant van de straat “Les deux Magots”. Café de Flore was in de 20ste eeuw dé societyspot waar schrijvers en kunstenaars als Apollinaire en Picasso stamgasten waren. In hun navolging waren ook Simone de Beauvoir en Jean Paul Sartre hier vaste gasten, tot ze op een dag besloten dat deze plek zijn beste tijd wel gehad had en naar de overkant van de straat liepen. Dat was het begin van de hoogtijdagen van “Les deux Magots”.

Wandelend door deze buurt kun je wegsmelten bij de etalages van de chocolaterieën, de charmante Art Deco passages inlopen, of het beste plekje op het terras uitkiezen bij één van de vele restaurantjes. Met instituten als het chique warenhuis Bon Marché en de Jardin Luxembourg, lijkt er veel van de sfeer uit deze tijd behouden te zijn (al is het natuurlijk ietsje toeristischer geworden) Simone de Beauvoir zou veel herkennen als ze in de huidige tijd door deze buurt zou lopen. Dat roept een interessante vraag op: Hoe zou zij naar het hedendaagse Parijs kijken?

Het bekendste werk van Simone de Beauvoir. “Le deuxieme sexe”, biedt een interessant aanknopingspunt om haar feministische visie te leggen naast waar we nu staan. Bijvoorbeeld de quote : “On n'est pas née femme, on le devient. C’est pas une fact naturelle”. Oftewel: Gendereigenschappen die wij als definiërend zien voor een vrouw, zijn lang niet allemaal biologische feiten. Kleding en make up zijn daar een belangrijk onderdeel van. Dat is niet nieuw. Meer onderscheidend voor de huidige tijd is dat de obsessie met cosmetica, huidverzorgingsroutines en kleding door Social Media en commercie alleen maar verder versterkt lijkt te worden.

Vlak bij de Universiteit de Sorbonne lopen we langs één van de vele filialen van Sephora.  Hoe zou Simone de Beauvoir staan tegenover Influencers die standaard kilo's make up inslaan bij de Sephora en al jaren zorgen dat hun volgers als ze in Parijs zijn hetzelfde doen, maar dan niet gesponsord? En het feit dat meisjes op steeds jongere leeftijd met uitgebreide make up en dure crémes beginnen? Simone schreef in haar werk: “When a woman has once accepted her vocation as sexual object, she enjoys adorning herself” Zij beschouwt het dragen van make up en “vrouwelijke” kleding dus wel degelijk als een onderwerping aan het patriarchaat en accepteren dat je als seks object gezien wordt.

In de huidige (westerse) maatschappij wordt nog steeds verwacht van een vrouw dat ze een crèmepje smeert en er voor zorgt dat haar gezicht er een beetje leuk bij staat. We zijn er vaak zo aan gewend dat een vrouw die een dagje geen mascara op heeft al snel de vraag krijgt of ze zich niet lekker voelt. Een selfie zonder make up wordt al snel als “extreem dapper’ bestempeld. Als we het over het patriarchaat hebben, dan in dit geval toch vooral alle grote bedrijven die heel veel geld verdienen aan de industrie. Je komt dan al snel tot de conclusie dat Simone deze winkel nooit binnen zou lopen, en waarschijnlijk de strijd aan zou binden tegen deze keten.

Iets hoger gelegen, op het “Ile de la Cité” waar ook de Notre Dame staat, lopen we langs de Court d ’appel, het Hoger beroepshof, waar zich een belangrijke hedendaagse strijd aftekende.  Deze plek speelde een belangrijke rol in de “Balance ton Porc beweging”, het franse equivalent van #Metoo. De #Balancetonporc werd geïnitieerd door journaliste Sandra Muller. Zij was de eerste die Eric Brion, baas van de tv-zender Equidia, beschuldigde van seksuele intimidatie op de werkvloer. Er is gelukkig veel veranderd sinds de tijd dat Simone de Beauvoir haar grote werken schreef. Waar in die tijd vrouwen daadwerkelijk nog veel minder toegang hadden tot het professionele leven en bepaalde activiteiten, is dat inmiddels voor een groot deel rechtgetrokken. Toch is dit een klassiek voorbeeld van hoe, met name in bepaalde industrieën, nog steeds wordt geprobeerd vrouwen te reduceren tot hun seksualiteit en hen te laten voelen dat ze niet als gelijkwaardig worden geaccepteerd. En de “Balance ton porc” beweging een voorbeeld van een oproep hier tegen op te staan. Er zijn in de tussentijd eindeloze rapporten naar buiten gebracht om te proberen de misstanden recht te trekken. Vrouwen in topfuncties in de media zie je nog steeds weinig, net als in veel andere industrieën. Hier is de vraag: “What would Simone do?” dus nog steeds verrassend relevant.

De strijd van Sandra Muller bleek een zware. Ze klaagde Eric Brion aan, waarna zij, na een lang proces, zelf veroordeeld voor laster. Pas jaren later werd deze veroordeling weer ingetrokken en kwam het Hof tot de conclusie dat Mevrouw Muller ‘het voordeel van de twijfel’ moest krijgen. Een beslissing die voor haar een enorme opluchting betekende en een net zo grote betekenis heeft voor alle andere vrouwen. Simone zou vast trots zijn op de moed van deze journaliste. Zullen we deze wandeling afsluiten met een drankje bij “Les deux Magots”? Of zoeken we zelf onze nieuwe hotspot uit? Proost!